คนเลี้ยงสัตว์ต้องรู้…โรคสัตว์สู่คนที่นำโดยสุนัขและแมว! (#โรคพิษสุนัขบ้า -Rabies )

โรคสัตว์สู่คน (Zoonotic disease) เป็นโรคที่มีการติดต่อสู่คนโดยมีสัตว์เป็นพาหะ โรคเหล่านี้อาจมีสาเหตุมาจากทั้งเชื้อไวรัส แบคทีเรีย ปรสิต และเชื้อรา ซึ่งโดยทั่วไปแล้วสัตว์เลี้ยงในบ้านทั้งสุนัขและแมวสามารถนำโรคเหล่านี้มาสู่ผู้เลี้ยงได้ทั้งทางตรงและทางอ้อม

โรคสัตว์สู่คนที่นำโดยสุนัขและแมว #โรคพิษสุนัขบ้า (Rabies)

โรคพิษสุนัขบ้ามีสาเหตุจากเชื้อไวรัสเรบีส์ (Rabies virus) ซึ่งเป็นเชื้อที่ติดต่อได้ในสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมทุกชนิด

คนติดเชื้อจากสุนัขและแมวโดยการถูกกัด ข่วน หรือเลียบริเวณเยื่อเมือกเช่นเยื่อตา เชื้อจะผ่านจากน้ำลายสัตว์เข้าทางบาดแผลหรือเยื่อเมือก จากนั้นเชื้อจะเพิ่มจำนวนมากขึ้น เข้าสู่ประสาทส่วนกลางและสมอง โดยอาการจะเริ่มแสดงเมื่อเชื้อเข้าสู่สมองแล้ว

โรคพิษสุนัขบ้ามีระยะฟักตัวตั้งแต่น้อยกว่า 1 สัปดาห์จนถึงนานกว่า 1 ปี ทั้งนี้ขึ้นกับปัจจัยได้แก่ ลักษณะการสัมผัสเชื้อเป็นการถูกกัดหรือเชื้อผ่านทางเยื่อเมือก อวัยวะที่ถูกกัด ชนิดของสัตว์ที่กัด ปริมาณเชื้อไวรัสที่เข้าในบาดแผล และการดูแลแผลหลังถูกกัด

อาการของโรคพิษสุนัขบ้าในคน

ปวดศีรษะ มีไข้ เจ็บคอ ปวดเมื่อยตามตัว เบื่ออาหาร อ่อนเพลีย
คันบริเวณแผลที่ถูกกัด
กลืนอาหารลำบาก กล้ามเนื้อลำคอเป็นอัมพาต กลืนน้ำลายไม่ได้
อารมณ์หงุดหงิด ตื่นเต้นตกใจง่าย ประสาทสัมผัสไวต่อการกระตุ้น
มักเสียชีวิตด้วยอาการทางเดินหายใจล้มเหลวภายใน 2-7 วันหลังจากเริ่มแสดงอาการ

การป้องกันโรค

นำสัตว์เลี้ยงไปรับการฉีดวัคซีนป้องกันโรคพิษสุนัขบ้าเป็นประจำ (ตามพ.ร.บ.โรคพิษสุนัขบ้า พ.ศ. 2535)
ระวังตนเองและบุตรหลานไม่สัมผัสหรือคลุกคลีกับสัตว์เลี้ยงที่ไม่ได้ฉีดวัคซีนหรือไม่ทราบ
ประวัติการฉีดวัคซีนโดยเฉพาะสุนัขหรือแมวจรจัด
เมื่อถูกสุนัขและแมวกัดให้รีบล้างแผลด้วยน้ำสะอาดและสบู่หลายๆ ครั้งใส่ยาฆ่าเชื้อ
ตรวจสอบประวัติสัตว์ที่มากัด ทั้งประวัติการได้รับวัคซีนป้องกันโรคพิษสุนัขบ้าและลักษณะอาการของสัตว์
ปรึกษาแพทย์เพื่อรับคำแนะนำในการฉีดวัคซีนหรือ Immunoglobulin
กักขังสุนัขหรือแมวที่มากัดไว้ดูอาการอย่างน้อย 10 วัน ให้อาหารและน้ำตามปกติแต่ไม่ควรคลุกคลีกับสัตว์ หากสัตว์มีอาการผิดปกติให้รีบปรึกษาแพทย์ หากสัตว์ตายให้ส่งซากเพื่อตรวจหาเชื้อพิษสุนัขบ้า
กรณีที่พบเห็นสุนัขหรือสัตว์ที่มีอาการที่คิดว่าจะเป็นโรคพิษสุนัขบ้าให้แจ้งเจ้าหน้าที่ปศุสัตว์หรือเจ้าหน้าที่สาธารณสุขหรือเทศบาลทราบทันทีเพื่อทำการควบคุมสัตว์ดังกล่าวและสัตว์ที่อยู่บริเวณโดยรอบไม่ให้เกิดการติดเชื้อ
การเก็บและส่งซากสัตว์เพื่อตรวจวินิจฉัย กรณีเป็นสัตว์ขนาดเล็กให้ส่งทั้งตัว หากสัตว์มีขนาดใหญ่ให้ส่งหัวตรวจ

*หากคุณสังเกตเห็นสัญญาณเหล่านี้ ควรพาสัตว์เลี้ยงไปพบสัตวแพทย์โดยเร็วที่สุด นอกจากจะช่วยป้องกันโรคร้ายแรงแล้ว การดูแลสุขภาพอย่างสม่ำเสมอยังช่วยให้สัตว์เลี้ยงของคุณมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น ไม่ต้องทนทุกข์ทรมานและมีสุขภาพโดยรวมที่แข็งแรงด้วย